Omvangrijke logistieke voorbereiding voor tv-registratie Waalsdorpervlakte

De jaarlijkse Dodenherdenking op 4 mei vanaf de Waalsdorpervlakte nabij de grens tussen Wassenaar en Den Haag is een plechtigheid zonder toespraken of plichtplegingen. Het sobere plechtigheid wordt voorbereid, georganiseerd en begeleid door de Vereniging Erepeloton Waalsdorp. De eerste editie in 1946 was alleen nog via de radio te beluisteren, later was de herdenking via de publieke tv-zenders te zien. Tegenwoordig wordt de herdenking vanaf de plek waar tijdens de Tweede Wereldoorlog honderden verzetsstrijders werden gefusilleerd, rechtstreeks op de commerciële zenders van RTL uitgezonden.

Door Jos Knijnenburg

Een bezoekje aan de Waalsdorpervlakte afgelopen zaterdagochtend geeft een beeld van de enorme logistieke voorbereiding die nodig om een rechtstreekse televisie-uitzending vanuit een natuurgebied zonder de benodigde technische infrastructuur, mogelijk te maken. Op de duintop waarop in 1959 de 5 ton zware bronzen Bourdonklok werd geplaatst om de Waalsdorpervlakte “een stem te geven”, is een platform geconstrueerd waarop een zogeheten ‘dolly’ is verankerd. 

Een televisiecamera die aan een uitschuifbare en draaibare kraan is bevestigd, waardoor het apparaat beelden van de luidklok kan maken die ogen als dronebeelden. De op afstand bedienbare camera zweeft als het ware naast en boven de Bourdonklok waardoor luchtshots kunnen worden gemaakt. De beelden van de mensen die deelnemen aan de Stille Tocht en die via het wandelpad van het TNO-terrein het herdenkingsmonument hebben bereikt, waren voorheen altijd statisch, gemaakt vanaf vaste cameraposities op het terrein, hetgeen bijdraagt aan de rust en het sobere karakter van de herdenking op deze zeer beladen plek. Op zeer subtiele wijze is thans wat meer dynamiek aan de televisiebeelden toegevoegd. 

De kijker wordt tijdens de tv-registratie als het ware meegenomen aan de rand van het grasveld voor het monument, van achteren naar voren. Belangrijk is daarbij dat het beeld niet schokt of anderszins beweegt want dat zou in een setting als deze op tv enorm storend werken. Om dat technisch mogelijk te maken is op die plek een speciaal parcours gebouwd voor een rijdende en op een statief bevestigde televisiecamera, waardoor deze geruisloos een stukje met de kop van de stoet kan “meelopen”. De camera is zeer compact en valt nauwelijks op. Maar om het geheel nog minder storend te maken is het gehele stellage met het rijparcours van de camera aan de voorzijde zorgvuldig gecamoufleerd met dennentakken. De focus voor de deelnemers aan de Stille Tocht ligt daardoor geheel bij het sobere monument met de stenen plaquette en de vier kruizen. 

Even na achten legt locoburgemeester Laurens van Doeveren namens de gemeente Wassenaar bloemen bij het monument. Pal voor het kwartet kruizen is de Nederlandse driekleur op de grond gevisualiseerd middels gekleurde dennenappels. Van oudsher waren dat tulpen en hyacinten van een bollenkweker uit De Zilk, waarbij ruim 20 manden per kleur nodig waren. Veel georganiseer en daarom werd uit praktische overwegingen gekozen voor geverfde dennenappels. Op zaterdagmorgen is een lid van het Erepeloton nog druk bezig het geheel een laatste finishing touche te geven. Een ploeg is bezig de toortsen te testen die met behulp van een ingenieuze infrastructuur met slangen en gasflessen de hele avond het gebied verlichten. De plechtigheid stopt immers als de laatste deelnemer aan de Stille Tocht in het donker het monument is gepasseerd. Maar er is niet alleen gas nodig om de fakkels brandend te houden. 

Een live tv-registratie met meerdere camera’s vereist een flinke stroomvoorziening met behulp van generatoren. Alle touwtjes of liever gezegd honderden meters aan kabels, komen op korte afstand van het monument samen in de mobiele tv-regie, van waaruit de beelden vanuit de duinen in Wassenaar worden uitgezonden. Mediabedrijf N.E.P. voert de klus uit in opdracht van RTL. Het technische hart van de tv-registratie (zie foto) oogt van buitenaf als een backstage scene bij een willekeurig muziekfestival. Tijdens de rechtstreekse tv-uitzending vanaf de Waalsdorpervlakte blijft de hele logistiek zorgvuldig buiten beeld. Muziek klinkt alleen in de vorm van het Wilhelmus, maar verder wordt de stilte alleen doorbroken door het gebeier van de Bourdonklok.